Skip links
Agro-Rydz
Published in: Blog

Ile wynosi podatek od farmy fotowoltaicznej w Polsce?

Author
Published on:

Farmy fotowoltaiczne w Polsce podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych z 1991 roku. Obecnie obowiązują dwa główne rodzaje opodatkowania: podatek od nieruchomości dla gruntów pod farmami fotowoltaicznymi (0,99 zł za m² dla gruntów związanych z działalnością gospodarczą) oraz podatek od budowli wynoszący 2% ich wartości. Według aktualnych interpretacji, opodatkowaniu podlegają jedynie części budowlane elektrowni fotowoltaicznych, czyli konstrukcje wsporcze, a nie same panele.

Jakie są obecne zasady opodatkowania farm fotowoltaicznych w Polsce?

Farmy fotowoltaiczne w Polsce podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych z 1991 roku. Obecnie obowiązują dwa główne rodzaje opodatkowania: podatek od nieruchomości dla gruntów pod farmami fotowoltaicznymi (0,99 zł za m² dla gruntów związanych z działalnością gospodarczą) oraz podatek od budowli wynoszący 2% ich wartości. Według aktualnych interpretacji, opodatkowaniu podlegają jedynie części budowlane elektrowni fotowoltaicznych, czyli konstrukcje wsporcze, a nie same panele.

System opodatkowania farm fotowoltaicznych opiera się na rozróżnieniu między gruntami a budowlami. Podatek od nieruchomości w przypadku farm fotowoltaicznych obejmuje zarówno grunt, jak i elementy konstrukcyjne trwale z nim związane. Płatnikiem podatku jest zazwyczaj właściciel nieruchomości lub, w przypadku gruntów Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, ich dzierżawca.

Istotnym elementem w określaniu zobowiązań podatkowych jest klasyfikacja gruntu. Grunty pod farmami fotowoltaicznymi najczęściej są traktowane jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, co skutkuje zastosowaniem wyższej stawki podatku. Jest to szczególnie ważne w przypadku przekształcania gruntów rolnych na potrzeby instalacji fotowoltaicznych.

Warto zauważyć, że organy podatkowe i sądy administracyjne często przyjmują rozszerzającą interpretację przepisów, uznając, że gruntami związanymi z działalnością gospodarczą są nie tylko powierzchnie bezpośrednio zajęte przez instalacje, ale cała działka, na której znajduje się farma. Takie podejście może znacząco zwiększyć obciążenia podatkowe inwestorów.

Wiedza o tym, które elementy farmy podlegają opodatkowaniu, to podstawa kalkulacji kosztów podatkowych. Równie istotne jest poznanie konkretnych stawek, które mogą znacząco wpłynąć na rentowność całej inwestycji, szczególnie w kontekście dużych różnic między opodatkowaniem gruntów rolnych a tych wykorzystywanych pod działalność gospodarczą.

Co podlega opodatkowaniu w przypadku farmy fotowoltaicznej?

W przypadku farmy fotowoltaicznej opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty zajęte pod instalację oraz części budowlane, czyli konstrukcje wsporcze, fundamenty i infrastruktura towarzysząca (np. stacje transformatorowe). Same panele fotowoltaiczne (ogniwa słoneczne) nie są uznawane za budowle w rozumieniu przepisów podatkowych i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, co potwierdzają orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, w tym w sprawie II FSK 1275/18.

Aby zrozumieć, które elementy farmy fotowoltaicznej podlegają opodatkowaniu, konieczne jest odniesienie się do definicji „budowli” zawartej w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z nią, budowlą jest obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Konstrukcje wsporcze stanowią najważniejszy element podlegający opodatkowaniu w farmie fotowoltaicznej. To wszelkie struktury mocujące panele do podłoża, w tym fundamenty, słupy, stelaże i ramy. Elementy te są trwale związane z gruntem i spełniają definicję budowli według przepisów podatkowych.

Infrastruktura elektroenergetyczna, taka jak stacje transformatorowe, również może podlegać opodatkowaniu, jeżeli stanowi element sieci elektroenergetycznej trwale związany z gruntem. W tym zakresie istnieją jednak rozbieżności interpretacyjne. Niektóre organy podatkowe traktują stacje transformatorowe jako całość techniczno-użytkową i uznają je za budowle, podczas gdy inne rozdzielają elementy budowlane od urządzeń technicznych.

Kontrowersje budzi także status linii kablowych. Zgodnie z dominującą linią orzeczniczą, podziemne linie kablowe stanowiące element przyłącza elektroenergetycznego powinny być uznawane za budowle i podlegać opodatkowaniu, o ile są częścią farmy fotowoltaicznej i służą do przesyłu energii elektrycznej.

Zrozumienie statusu podatkowego poszczególnych elementów farmy fotowoltaicznej ma fundamentalne znaczenie, ponieważ niewłaściwa klasyfikacja prowadzi do sporów z organami podatkowymi lub nadmiernego, nieuzasadnionego opodatkowania.

Jakie są stawki podatku od nieruchomości dla gruntów pod farmami fotowoltaicznymi?

Stawka podatku od nieruchomości dla gruntów pod farmami fotowoltaicznymi wynosi obecnie 0,99 zł za metr kwadratowy, jeśli grunt jest sklasyfikowany jako związany z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jest to stawka znacząco wyższa niż podatek od użytków rolnych, który wynosi zaledwie 0,05 zł za metr kwadratowy. W przypadku budowli (konstrukcji wsporczych, fundamentów) stawka podatku wynosi 2% ich wartości początkowej, która stanowi podstawę do dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Zgodnie z przepisami obowiązującymi w 2025 roku, górna granica stawki podatku od nieruchomości dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 1,16 zł za m². Rzeczywiste stawki mogą się jednak różnić w zależności od gminy, gdyż to rady gmin ustalają konkretne wysokości podatku, nie przekraczając ustawowego maksimum.

W przypadku budowli, podstawą opodatkowania jest ich wartość ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji. Dla budowli całkowicie zamortyzowanych bierze się pod uwagę ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego. Stawka podatku wynosi maksymalnie 2% tej wartości, choć gminy mogą stosować niższe stawki.

Praktyczna kalkulacja podatku dla farmy fotowoltaicznej o powierzchni 1 hektara (10 000 m²) zlokalizowanej na gruncie sklasyfikowanym jako związany z działalnością gospodarczą będzie wyglądać następująco:

  • Podatek od gruntu: 10 000 m² × 0,99 zł/m² = 9 900 zł rocznie
  • Podatek od budowli (konstrukcji wsporczych): 2% × wartość konstrukcji

Dla porównania, gdyby ten sam grunt zachował klasyfikację jako użytek rolny, podatek wyniósłby jedynie: 10 000 m² × 0,05 zł/m² = 500 zł rocznie. Ta dwudziestokrotna różnica pokazuje, jak istotna jest klasyfikacja gruntu dla rentowności inwestycji w farmę fotowoltaiczną.

Warto podkreślić, że wartość konstrukcji wsporczych do celów podatkowych jest ustalana w oparciu o dokumentację księgową inwestora, stąd jej wysokość może się znacznie różnić w zależności od specyfiki konkretnego projektu i zastosowanych rozwiązań technicznych.

Różnica w opodatkowaniu między gruntami rolnymi a gospodarczymi jest tak znacząca, że właściciele farm fotowoltaicznych powinni dokładnie przeanalizować ten aspekt jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji. Warto przyjrzeć się szczegółowo, na czym polegają te różnice i jak wpływają na całkowity koszt prowadzenia farmy fotowoltaicznej.

Jak klasyfikacja gruntów wpływa na wysokość podatku od farmy fotowoltaicznej?

Klasyfikacja gruntu ma kluczowe znaczenie dla opodatkowania farmy fotowoltaicznej. Grunty sklasyfikowane jako związane z działalnością gospodarczą podlegają stawce podatku od nieruchomości wynoszącej 0,99 zł/m², natomiast grunty rolne jedynie 0,05 zł/m². Instalacja farmy fotowoltaicznej na gruncie rolnym powoduje zazwyczaj zmianę jego klasyfikacji na grunt związany z działalnością gospodarczą, co skutkuje 20-krotnym wzrostem stawki podatkowej i może znacząco wpłynąć na rentowność inwestycji.

System klasyfikacji gruntów w Polsce opiera się na ewidencji gruntów i budynków, która jest prowadzona przez starostów. Każda działka ma przypisaną określoną klasyfikację, która determinuje sposób jej opodatkowania. Zmiana klasyfikacji gruntu następuje w wyniku zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania lub na podstawie kontroli przeprowadzonej przez właściwe organy administracji.

Za zmianę klasyfikacji gruntu odpowiedzialny jest starosta, który działa na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Postępowanie w sprawie zmiany klasyfikacji może być wszczęte z urzędu lub na wniosek właściciela. W przypadku farm fotowoltaicznych często dochodzi do wszczęcia takiego postępowania z urzędu, gdy organy podatkowe otrzymują informację o nowym sposobie wykorzystania gruntu.

Organy podatkowe uzasadniają zmianę klasyfikacji gruntu pod farmą fotowoltaiczną na związany z działalnością gospodarczą faktem, że grunt jest wykorzystywany do prowadzenia działalności zarobkowej. Argumentują, że wytwarzanie energii elektrycznej w celu jej sprzedaży spełnia definicję działalności gospodarczej zawartą w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, co uzasadnia zastosowanie wyższej stawki podatku.

Różnica w opodatkowaniu między gruntami rolnymi a gospodarczymi jest tak znacząca, że właściciele farm fotowoltaicznych powinni dokładnie przeanalizować ten aspekt jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji. Warto przyjrzeć się szczegółowo, na czym polegają te różnice i jak wpływają na całkowity koszt prowadzenia farmy fotowoltaicznej.

Czym różni się opodatkowanie gruntów rolnych od gruntów wykorzystywanych pod działalność gospodarczą?

Podstawowa różnica w opodatkowaniu gruntów rolnych i gruntów pod działalność gospodarczą polega na wysokości stawek – dla gruntów rolnych wynosi ona około 0,05 zł za m², podczas gdy dla gruntów związanych z działalnością gospodarczą to 0,99 zł za m². Grunty rolne podlegają podatkowi rolnemu, a grunty pod działalność gospodarczą – podatkowi od nieruchomości. Różny jest też sposób ustalania podstawy opodatkowania – dla gruntów rolnych zależy ona od rodzaju i klasy użytków rolnych oraz przelicznikowych hektarów, a dla działalności gospodarczej liczy się faktyczna powierzchnia w m².

Mechanizm obliczania podatku rolnego jest znacznie bardziej złożony niż w przypadku podatku od nieruchomości. Podstawą opodatkowania podatkiem rolnym są hektary przeliczeniowe, a nie fizyczna powierzchnia gruntu. Wartość hektara przeliczeniowego zależy od rodzaju i klasy użytków rolnych (grunty orne, łąki, pastwiska) oraz okręgu podatkowego, w którym położony jest grunt.

Stawka podatku rolnego jest równa równowartości pieniężnej 2,5 q żyta (dla gospodarstw rolnych) lub 5 q żyta (dla pozostałych gruntów rolnych) od 1 hektara przeliczeniowego. Cena żyta jest ustalana na podstawie komunikatu Prezesa GUS, choć rady gmin mogą obniżyć tę cenę dla celów wymiaru podatku rolnego.

Termin płatności podatku rolnego jest rozłożony na cztery raty (15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada), podczas gdy podatek od nieruchomości może być płatny jednorazowo lub w ratach (do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada). Dla mniejszych kwot podatku stosuje się zasadę płatności jednorazowej, jeśli wysokość podatku nie przekracza 100 zł.

Deklaracje na podatek rolny składa się do 15 stycznia każdego roku podatkowego lub w terminie 14 dni od zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie obowiązku podatkowego. Dla podatku od nieruchomości terminy są analogiczne.

Osoby fizyczne składają informacje o gruntach, a osoby prawne deklaracje podatkowe. W praktyce oznacza to, że indywidualny właściciel gruntu otrzyma decyzję ustalającą wysokość podatku, podczas gdy spółka sama musi obliczyć i wpłacić należny podatek.

Ulgi w podatku rolnym obejmują m.in. zwolnienia z tytułu inwestycji w modernizację gospodarstwa, podczas gdy w podatku od nieruchomości ulgi są zazwyczaj ustalane przez rady gmin i mogą dotyczyć np. nowych inwestycji tworzących miejsca pracy.

Zmiana sposobu wykorzystania gruntu w trakcie roku podatkowego (np. instalacja farmy fotowoltaicznej na gruncie rolnym) powoduje zmianę opodatkowania od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła zmiana.

Ta dwudziestokrotna różnica w stawkach podatkowych sprawia, że moment zmiany klasyfikacji gruntu po instalacji farmy fotowoltaicznej staje się krytycznym punktem z perspektywy finansowej. Proces tej zmiany jest regulowany przez określone przepisy i często staje się źródłem kontrowersji między inwestorami a organami podatkowymi.

Jak zmienia się klasyfikacja gruntu po instalacji farmy fotowoltaicznej?

Po instalacji farmy fotowoltaicznej grunt zazwyczaj zmienia klasyfikację z użytku rolnego na grunt związany z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zmiana ta wynika z faktycznego wykorzystania gruntu do celów innych niż rolnicze. Organy podatkowe i sądy administracyjne przyjmują, że instalacja komercyjnej farmy fotowoltaicznej oznacza wykorzystanie gruntu do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii elektrycznej, co uzasadnia wyższą stawkę podatku. Co istotne, opodatkowanie dotyczy zazwyczaj całej powierzchni działki, a nie tylko obszaru faktycznie zajętego przez instalacje.

Procedura zmiany klasyfikacji gruntu w ewidencji gruntów i budynków rozpoczyna się od zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania do starosty. Zgłoszenia powinien dokonać właściciel gruntu w terminie 30 dni od dnia zaistnienia zmiany. W praktyce jednak często to organy podatkowe gmin inicjują postępowanie, gdy otrzymają informację o powstaniu farmy fotowoltaicznej.

Zmiana klasyfikacji wymaga przeprowadzenia postępowania administracyjnego, które kończy się wydaniem decyzji przez starostę. Decyzja ta stanowi podstawę do aktualizacji ewidencji gruntów i budynków, a następnie do zmiany sposobu opodatkowania gruntu.

Kontrowersyjną kwestią jest zakres zmiany klasyfikacji. Organy podatkowe często uznają, że zmiana dotyczy całej działki, a nie tylko powierzchni faktycznie zajętej przez panele fotowoltaiczne i infrastrukturę towarzyszącą. Takie podejście jest korzystne dla gmin, ale niekorzystne dla inwestorów, gdyż znacząco zwiększa obciążenia podatkowe.

Właściciel może zakwestionować zakres zmiany klasyfikacji, odwołując się od decyzji starosty w trybie administracyjnym, a następnie ewentualnie na drodze sądowej. Argumentem może być faktyczne wykorzystanie tylko części gruntu pod instalację fotowoltaiczną, podczas gdy pozostała część nadal jest użytkowana rolniczo.

Praktyczne rozwiązania minimalizujące skutki zmiany klasyfikacji obejmują:

  • dokładne planowanie lokalizacji instalacji i podziału działek przed rozpoczęciem inwestycji,
  • utrzymanie produkcji rolnej na części gruntu nieobjętej bezpośrednio instalacją,
  • negocjowanie z gminą specjalnych warunków opodatkowania w ramach programów wspierających odnawialne źródła energii,
  • ewentualne rozważenie dzierżawy zamiast zakupu gruntu, co może zmienić rozkład obciążeń podatkowych.

Zmiana klasyfikacji gruntu to tylko jeden z elementów złożonego systemu opodatkowania farm fotowoltaicznych. Równie ważne jest zrozumienie, które konkretnie elementy samej instalacji podlegają opodatkowaniu, ponieważ w tym obszarze istnieją istotne różnice interpretacyjne, które mogą znacząco wpłynąć na wysokość podatku.

Które elementy farmy fotowoltaicznej podlegają opodatkowaniu?

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają konstrukcje wsporcze paneli fotowoltaicznych, fundamenty oraz inne elementy trwale związane z gruntem, które są uznawane za budowle (stawka do 2% ich wartości). Same panele fotowoltaiczne (ogniwa słoneczne) generalnie nie spełniają kryteriów definicji budowli i nie podlegają opodatkowaniu. Opodatkowane mogą być również stacje transformatorowe i inne urządzenia elektroenergetyczne, jeśli stanowią trwałe obiekty budowlane, choć w tym zakresie interpretacje organów podatkowych i sądów mogą się różnić.

Rozróżnienie między częściami budowlanymi a urządzeniami technicznymi ma fundamentalne znaczenie dla określenia zakresu opodatkowania farmy fotowoltaicznej. Części budowlane to elementy, które są trwale związane z gruntem i tworzą konstrukcję nośną instalacji. Zaliczamy do nich fundamenty, słupy, stelaże montażowe i wszelkie inne konstrukcje wsporcze, które posiada fundamenty lub inne elementy trwale połączone z podłożem.

Urządzenia techniczne, takie jak same panele fotowoltaiczne (moduły PV), inwertery, okablowanie czy urządzenia monitorujące, generalnie nie są uznawane za budowle w rozumieniu przepisów podatkowych i jako takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Wartość początkowa konstrukcji wsporczych, stanowiąca podstawę opodatkowania, jest ustalana na podstawie dokumentacji księgowej inwestora. Najczęściej jest to wartość wynikająca z faktury zakupu i montażu lub wartość określona w dokumentacji projektowej. Dla celów podatkowych bierze się pod uwagę wartość na dzień 1 stycznia roku podatkowego, która stanowi podstawę obliczania amortyzacji.

Status stacji transformatorowych budzi kontrowersje interpretacyjne. Niektóre organy podatkowe traktują je jako całość techniczno-użytkową i uznają za budowle podlegające opodatkowaniu. Inne rozdzielają elementy budowlane stacji (budynek, fundamenty) od urządzeń technicznych (transformatory), uznając za budowle tylko te pierwsze.

Amortyzacja poszczególnych elementów farmy fotowoltaicznej ma istotny wpływ na wysokość podatku od nieruchomości. Konstrukcje wsporcze są zazwyczaj amortyzowane stawką 4,5% lub 7% rocznie (zależnie od klasyfikacji środka trwałego), co oznacza, że ich wartość podatkowa zmniejsza się z każdym rokiem. Jednak nawet po całkowitym zamortyzowaniu, budowle nadal podlegają opodatkowaniu według ostatniej wartości przed całkowitym zamortyzowaniem.

Rozróżnienie między elementami podlegającymi i niepodlegającymi opodatkowaniu ma fundamentalne znaczenie dla właścicieli farm fotowoltaicznych. Szczególnie istotna jest kwestia statusu samych paneli fotowoltaicznych, które stanowią najdroższy element instalacji, a ich klasyfikacja podatkowa była przedmiotem licznych sporów i orzeczeń sądowych.

Czy panele fotowoltaiczne są przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości?

Zgodnie z przeważającym stanowiskiem sądów administracyjnych i organów podatkowych, same panele fotowoltaiczne (moduły, ogniwa słoneczne) nie są przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Naczelny Sąd Administracyjny w swoich orzeczeniach, w tym w sprawie II FSK 1275/18, jednoznacznie stwierdził, że panele fotowoltaiczne nie są budowlami w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Panele traktowane są jako urządzenia techniczne, a nie części budowlane instalacji, dlatego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Kluczowe znaczenie ma tu orzeczenie NSA z 20 listopada 2018 r. (sygn. II FSK 1275/18), w którym sąd jednoznacznie rozstrzygnął, że panele fotowoltaiczne same w sobie nie są budowlami w rozumieniu przepisów podatkowych. W uzasadnieniu sąd wskazał, że panele są urządzeniami technicznymi służącymi do przetwarzania energii słonecznej na energię elektryczną, a nie obiektami budowlanymi.

Definicja „budowli” w kontekście prawa podatkowego odwołuje się do przepisów prawa budowlanego. Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, budowlą jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Panele fotowoltaiczne nie spełniają tej definicji, gdyż:

  • nie są obiektami budowlanymi ani urządzeniami budowlanymi,
  • mogą być demontowane bez naruszenia konstrukcji wsporczej,
  • stanowią odrębne urządzenia techniczne zamocowane do konstrukcji wsporczej.

Choć same panele fotowoltaiczne nie podlegają opodatkowaniu, sytuacja wygląda zupełnie inaczej w przypadku konstrukcji wsporczych i innych elementów budowlanych farmy. Te komponenty są klasyfikowane jako budowle i jako takie podlegają podatkowi od nieruchomości według określonych zasad.

Jak opodatkowane są konstrukcje wsporcze i inne elementy budowlane farmy?

Konstrukcje wsporcze paneli fotowoltaicznych, fundamenty oraz inne elementy trwale związane z gruntem są uznawane za budowle i podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości według stawki do 2% ich wartości początkowej. Wartość ta stanowi podstawę do dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Opodatkowanie obejmuje również inne elementy infrastruktury trwale związane z gruntem, takie jak stacje transformatorowe, o ile spełniają kryteria definicji budowli w rozumieniu przepisów podatkowych. Warto zaznaczyć, że organy podatkowe wykazują tendencję do rozszerzania zakresu opodatkowania na te elementy, co może prowadzić do sporów interpretacyjnych.

Techniczne kryteria uznania elementu za „konstrukcję wsporczą” koncentrują się na jego trwałym związaniu z gruntem. Za konstrukcję wsporczą uznaje się elementy, które posiadają fundamenty lub są w inny sposób trwale połączone z podłożem, zapewniając stabilne posadowienie i utrzymanie paneli fotowoltaicznych we właściwej pozycji. Obejmuje to wszelkie stelaże montażowe, słupy, ramy nośne i systemy mocujące.

Metodologia ustalania wartości początkowej konstrukcji do celów podatkowych opiera się na dokumentacji księgowej inwestora. W praktyce wartość ta wynika najczęściej z:

  • faktur zakupu i montażu konstrukcji wsporczych,
  • wartości określonej w dokumentacji projektowej farmy,
  • ewidencji środków trwałych prowadzonej przez inwestora,
  • kosztorysu powykonawczego dla części budowlanych.

Wartość początkowa stanowi podstawę opodatkowania przez cały okres użytkowania konstrukcji lub do momentu jej modernizacji zwiększającej wartość. W przypadku braku dokumentacji, organy podatkowe mogą dokonać szacunkowego określenia wartości budowli.

Amortyzacja konstrukcji wsporczych ma istotny wpływ na wartość podatkową w kolejnych latach. Stawki amortyzacyjne dla tych elementów wynoszą zazwyczaj 4,5% lub 7% rocznie, w zależności od ich klasyfikacji w Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT). Oznacza to, że wartość podatkowa konstrukcji zmniejsza się z każdym rokiem amortyzacji, co wpływa na wysokość podatku od nieruchomości.

Jeśli konstrukcja zostanie całkowicie zamortyzowana (wartość amortyzacji osiągnie 100% wartości początkowej), do celów podatkowych przyjmuje się ostatnią wartość sprzed całkowitego zamortyzowania. Konstrukcja nadal podlega więc opodatkowaniu, mimo zakończenia jej amortyzacji księgowej.

Stacje transformatorowe stanowią szczególny przypadek w kontekście opodatkowania. Istnieją rozbieżności interpretacyjne dotyczące tego, czy należy je traktować jako całość techniczno-użytkową (wówczas całość podlega opodatkowaniu), czy też należy rozdzielić elementy budowlane (budynek, fundamenty) od urządzeń technicznych (transformatory), uznając za budowle tylko te pierwsze.

W praktyce dla typowych konstrukcji wsporczych farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MW, których wartość początkowa wynosi około 1,5 mln zł, roczny podatek od nieruchomości może wynosić do 30000 zł (2% z 1,5 mln zł). Z każdym rokiem amortyzacji kwota ta będzie maleć, odzwierciedlając zmniejszającą się wartość podatkową konstrukcji.

Obecne zasady opodatkowania farm fotowoltaicznych nie są wyryte w kamieniu – branża z uwagą śledzi planowane zmiany legislacyjne, które mogą znacząco wpłynąć na opłacalność inwestycji. Ministerstwo Finansów pracuje nad nowelizacją przepisów, która ma na celu doprecyzowanie zasad opodatkowania i rozwianie istniejących wątpliwości interpretacyjnych.

Jakie zmiany w opodatkowaniu farm fotowoltaicznych są planowane?

Ministerstwo Finansów planuje zmiany w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, które mają doprecyzować zasady opodatkowania farm fotowoltaicznych. Głównym celem jest jednoznaczne określenie, że podatek od budowli dotyczy wyłącznie części budowlanych elektrowni fotowoltaicznych (fundamentów, konstrukcji wsporczych), a nie wszystkich komponentów. Resort zaprzecza planom wprowadzenia nowego podatku od fotowoltaiki i zobowiązał się do jednoznacznego uregulowania tej kwestii w przepisach ustawy, aby uniknąć niejednoznacznych interpretacji, które mogłyby prowadzić do nadmiernego opodatkowania instalacji fotowoltaicznych.

Projekt nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zmierza do doprecyzowania definicji budowli na potrzeby opodatkowania. Planowane zmiany mają uporządkować kwestie podatkowe związane z farmami fotowoltaicznymi, które dotychczas budziły wątpliwości interpretacyjne zarówno wśród inwestorów, jak i organów podatkowych.

Jednym z kluczowych powodów wprowadzenia zmian są niejednoznaczności w obecnych przepisach, które prowadzą do rozbieżności w praktyce opodatkowania farm fotowoltaicznych w różnych gminach. Niektóre organy podatkowe próbują rozszerzać zakres opodatkowania na elementy, które zgodnie z orzecznictwem sądowym nie powinny być opodatkowane, co zwiększa niepewność prawną inwestorów.

Branża fotowoltaiczna wyraża obawy związane z planowanymi zmianami, szczególnie w kontekście braku jednoznacznego wyszczególnienia części budowlanych elektrowni fotowoltaicznych w projekcie ustawy. W przeciwieństwie do elektrowni wiatrowych i jądrowych, dla których projekt zawiera precyzyjne określenia, farmy fotowoltaiczne nie zostały wyraźnie wymienione, co stwarza ryzyko szerszych interpretacji.

Zgodnie z zapowiedziami, projekt nowelizacji ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w pierwszej połowie 2025 roku, a nowe przepisy mogłyby wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku. Przewidywany jest okres przejściowy, który pozwoliłby inwestorom i organom podatkowym dostosować się do nowych regulacji.

Planowane zmiany legislacyjne budzą zarówno nadzieje, jak i obawy w sektorze fotowoltaicznym. Analiza samego projektu nowelizacji ustawy pozwoli lepiej zrozumieć potencjalne konsekwencje dla właścicieli farm fotowoltaicznych i ocenić, czy faktycznie rozwiąże on istniejące problemy interpretacyjne.

Co zakłada projekt nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych?

Projekt nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zakłada doprecyzowanie definicji budowli podlegających opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. W odniesieniu do farm fotowoltaicznych, projekt ma na celu jednoznaczne określenie, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie części budowlane elektrowni fotowoltaicznych, takie jak fundamenty i konstrukcje wsporcze. Kontrowersje budzi jednak fakt, że projekt jasno określa części budowlane elektrowni wiatrowych i jądrowych, ale nie zawiera analogicznego wyszczególnienia dla fotowoltaiki, co stwarza ryzyko szerszej interpretacji przepisów przez organy podatkowe.

Analizując konkretne zapisy projektu, warto zwrócić uwagę na proponowaną definicję budowli. Zgodnie z projektem, budowlą jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Projekt wyraźnie określa, że w przypadku elektrowni wiatrowych budowlą są jedynie części budowlane, czyli fundamenty i wieża. Podobnie dla elektrowni jądrowych wskazano, że budowlą są wyłącznie budynki i budowle w rozumieniu prawa budowlanego. Jednak dla elektrowni fotowoltaicznych brak jest analogicznego doprecyzowania, co stwarza przestrzeń do różnych interpretacji.

Porównując zapisy dotyczące farm fotowoltaicznych z zapisami o elektrowniach wiatrowych, można zauważyć istotną różnicę. Dla elektrowni wiatrowych projekt wprost wyklucza z opodatkowania elementy techniczne (turbiny, rotory, generatory), podczas gdy dla fotowoltaiki brak jest takiego jednoznacznego wyłączenia paneli i innych urządzeń technicznych.

Potencjalne scenariusze interpretacji nowych przepisów obejmują:

  1. zawężającą interpretację – zgodną z intencją MF, opodatkowaniu podlegałyby tylko części budowlane,
  2. rozszerzającą interpretację – ze względu na brak wyraźnego wyłączenia, gminy mogłyby próbować opodatkować całe instalacje fotowoltaiczne,
  3. interpretację w oparciu o orzecznictwo – pomimo braku wyraźnych zapisów, sądy mogłyby utrzymać dotychczasową linię orzeczniczą.

Projekt odnosi się również do kwestii amortyzacji i wartości budowli, wskazując, że podstawą opodatkowania jest wartość stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji. Dla budowli całkowicie zamortyzowanych podstawą jest ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego.

Branża fotowoltaiczna wyraża obawy, że brak precyzyjnych zapisów dla elektrowni fotowoltaicznych może prowadzić do objęcia podatkiem wszystkich elementów instalacji, włącznie z panelami i inwerterami, co znacząco zwiększyłoby obciążenia podatkowe. Samorządy z kolei wskazują na potrzebę jasnych regulacji, które zapewnią stabilne wpływy do budżetów gmin.

Wątpliwości interpretacyjne związane z projektem nowelizacji wywołały znaczny niepokój w branży fotowoltaicznej. W odpowiedzi na te obawy, Ministerstwo Finansów wydało oficjalne oświadczenia mające na celu wyjaśnienie intencji stojących za planowanymi zmianami i uspokojenie inwestorów.

Jakie stanowisko zajmuje Ministerstwo Finansów w sprawie zmian podatkowych?

Ministerstwo Finansów oficjalnie zaprzecza planom wprowadzenia nowego podatku od fotowoltaiki. W wydanym oświadczeniu resort podkreśla, że „farmy fotowoltaiczne ani obecnie, ani w projektowanych rozwiązaniach nie są wymienione jako przedmiot podatku od nieruchomości”. Ministerstwo zapewnia, że celem zmian jest jedynie doprecyzowanie przepisów przy zachowaniu status quo fiskalnego. Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, resort zobowiązał się do jednoznacznego uregulowania w przepisach ustawy kwestii opodatkowania wyłącznie części budowlanych farm fotowoltaicznych, a nie paneli czy urządzeń technicznych.

W oficjalnym komunikacie Ministerstwo Finansów stwierdziło: „Na żadnym etapie prac legislacyjnych Ministerstwo Finansów nie rozważało opodatkowania klimatyzatorów, agregatów prądotwórczych oraz paneli fotowoltaicznych”. Resort podkreślił, że celem zmian jest wyłącznie doprecyzowanie przepisów regulujących opodatkowanie podatkiem od nieruchomości budynków i budowli, przy jednoczesnym zachowaniu status quo fiskalnego.

Ministerstwo wyjaśniło, że projektowane zmiany są odpowiedzią na pojawiające się wątpliwości interpretacyjne i mają na celu ujednolicenie praktyki opodatkowania w całym kraju. Resort finansów wskazał, że zamiarem jest utrzymanie dotychczasowego podejścia do opodatkowania farm fotowoltaicznych, zgodnie z którym opodatkowaniu podlegają jedynie części budowlane instalacji, co jest zgodne z orzecznictwem sądów administracyjnych.

W odpowiedzi na obawy branży fotowoltaicznej, ministerstwo zobowiązało się, że w celu uniknięcia jakichkolwiek wątpliwości co do zakresu opodatkowania farm fotowoltaicznych, kwestia opodatkowania wyłącznie ich części budowlanych zostanie jednoznacznie uregulowana w przepisach ustawy. Ma to zapewnić, że panele fotowoltaiczne i inne urządzenia techniczne nie będą objęte podatkiem od nieruchomości.

Resort deklaruje również, że prowadzi dialog z branżą fotowoltaiczną i samorządami w celu wypracowania rozwiązań, które będą korzystne dla wszystkich stron. W ramach konsultacji społecznych ministerstwo analizuje uwagi zgłaszane przez przedstawicieli sektora OZE i stara się uwzględnić je w finalnej wersji projektu.

Ministerstwo podkreśla, że rozwój odnawialnych źródeł energii jest priorytetem rządu i nie planuje się wprowadzania rozwiązań, które mogłyby zahamować ten rozwój. Deklaruje, że zmiany mają na celu jedynie uporządkowanie systemu podatkowego, a nie zwiększenie obciążeń dla właścicieli farm fotowoltaicznych.

Pomimo tych zapewnień, rozbieżność między komunikatami ministerstwa a niejasnościami w projekcie ustawy budzi niepokój inwestorów i ekspertów branżowych. Ostateczna ocena zmian będzie możliwa dopiero po przyjęciu finalnej wersji nowelizacji i jej implementacji w praktyce podatkowej.

Podatek od nieruchomości to tylko jedno z obciążeń fiskalnych, z którymi muszą się liczyć właściciele farm fotowoltaicznych. Kompleksowa analiza opłacalności inwestycji wymaga uwzględnienia wszystkich aspektów podatkowych, w tym podatku dochodowego, VAT czy akcyzy, które również mają swoje specyficzne zasady w odniesieniu do wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł.

Jakie inne podatki dotyczą właścicieli farm fotowoltaicznych?

Oprócz podatku od nieruchomości, właściciele farm fotowoltaicznych podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym (PIT lub CIT) od przychodów ze sprzedaży energii, przy standardowej stawce 19% dla CIT (lub 9% dla małych podatników z przychodem do 2 mln euro). Sprzedaż energii elektrycznej podlega opodatkowaniu VAT według stawki 23%, choć zarejestrowany podatnik może odliczyć VAT naliczony przy zakupie sprzętu. Energia z odnawialnych źródeł jest generalnie zwolniona z podatku akcyzowego, jednak właściciele większych farm (powyżej 1 MW) muszą dopełnić formalności związanych z uzyskaniem i przedstawieniem do umorzenia świadectw pochodzenia energii („zielonych certyfikatów”).

Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) stanowi jedno z głównych obciążeń podatkowych dla spółek prowadzących farmy fotowoltaiczne. Standardowa stawka CIT wynosi 19% dochodu, czyli nadwyżki przychodów nad kosztami uzyskania przychodów. Mali podatnicy, których przychód nie przekroczył 2 mln euro w poprzednim roku podatkowym, mogą skorzystać z obniżonej stawki 9%.

Podatnicy PIT rozliczający przychody z farmy fotowoltaicznej mogą wybrać różne formy opodatkowania:

  • zasady ogólne (skala podatkowa 12% i 32%),
  • podatek liniowy 19%,
  • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (5,5% dla przychodów ze sprzedaży energii).

W zakresie podatku VAT, sprzedaż energii elektrycznej podlega opodatkowaniu według standardowej stawki 23%. Właściciele farm muszą zarejestrować się jako podatnicy VAT, jeśli ich obrót przekroczy 200000 zł rocznie. Zakup i instalacja wyposażenia farmy objęte są również 23% stawką VAT, jednak podatnicy zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT mogą odliczyć podatek naliczony.

Energia elektryczna generalnie podlega podatkowi akcyzowemu, jednak energia wytwarzana z odnawialnych źródeł jest zwolniona z tego podatku pod pewnymi warunkami. Dla farm o mocy powyżej 1 MW zwolnienie jest uzależnione od uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia energii.

Terminy rozliczeń dla poszczególnych podatków są następujące:

  • CIT – zaliczki miesięczne lub kwartalne, rozliczenie roczne do końca marca następnego roku,
  • PIT – zaliczki miesięczne, rozliczenie roczne do 30 kwietnia następnego roku,
  • VAT – rozliczenie miesięczne lub kwartalne (w zależności od wyboru podatnika),
  • Akcyza – deklaracje miesięczne do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy rozliczenie.

Opodatkowanie dochodów z farm fotowoltaicznych ma swoje specyficzne zasady, które mogą znacząco wpłynąć na rentowność inwestycji. Szczególnie istotne są możliwości odliczania kosztów i amortyzacji, które pozwalają optymalizować obciążenie podatkowe i poprawiać przepływy finansowe przedsięwzięcia.

Jak wygląda opodatkowanie podatkiem dochodowym przychodów z farmy fotowoltaicznej?

Przychody ze sprzedaży energii z farmy fotowoltaicznej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) według standardowej stawki 19% lub obniżonej 9% dla małych podatników (przychód do 2 mln euro). Podstawą opodatkowania jest dochód, czyli nadwyżka przychodów nad kosztami uzyskania przychodów, które obejmują m.in. wydatki na konserwację, ubezpieczenia, opłaty za przyłączenie do sieci oraz odpisy amortyzacyjne. Roczne stawki amortyzacyjne dla instalacji fotowoltaicznych mogą wynosić do 10% (klasyfikowane jako „Pozostałe urządzenia nieprzemysłowe” – KŚT 669) lub 7% (klasyfikowane jako „Pozostałe turbozespoły i zespoły prądotwórcze” – KŚT 348), co pozwala zmniejszyć podstawę opodatkowania.

Do kosztów uzyskania przychodów w przypadku farm fotowoltaicznych można zaliczyć szereg wydatków związanych z ich budową i eksploatacją. Najważniejsze kategorie kosztów obejmują:

  • amortyzację elementów składających się na farmę fotowoltaiczną,
  • wynagrodzenia pracowników obsługujących farmę wraz z narzutami (ZUS),
  • koszty serwisu i konserwacji instalacji,
  • ubezpieczenia majątku,
  • opłaty za przyłączenie do sieci elektroenergetycznej,
  • dzierżawę gruntu (jeśli dotyczy),
  • opłaty za usługi księgowe i doradcze,
  • podatek od nieruchomości,
  • odsetki od kredytów zaciągniętych na budowę farmy,
  • koszty zużytych materiałów i energii.

Szczególne znaczenie mają zasady amortyzacji różnych elementów farmy fotowoltaicznej. Panele fotowoltaiczne najczęściej klasyfikowane są w grupie 6 KŚT (Urządzenia techniczne) z roczną stawką amortyzacyjną 10%, natomiast konstrukcje wsporcze w grupie 3 lub 2 KŚT (Kotły i maszyny energetyczne lub Obiekty inżynierii lądowej i wodnej) ze stawką 7% lub 4,5%.

Możliwość zastosowania obniżonej stawki 9% CIT jest dostępna dla małych podatników, czyli podmiotów, których przychód ze sprzedaży (wraz z VAT) nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym równowartości 2 mln euro. Status małego podatnika jest szczególnie korzystny dla mniejszych farm fotowoltaicznych, gdyż pozwala na znaczące zmniejszenie obciążeń podatkowych.

W przypadku poniesienia straty podatkowej w danym roku, można ją rozliczyć w następnych latach. Zgodnie z przepisami stratę można odliczyć od dochodu w ciągu kolejnych 5 lat podatkowych, przy czym w jednym roku można odliczyć maksymalnie 50% straty. Alternatywnie można odliczyć jednorazowo stratę do wysokości 5 mln zł w jednym z najbliższych kolejno następujących po sobie 5 latach podatkowych.

Do strategii optymalizacji podatku dochodowego dla właścicieli farm fotowoltaicznych należą:

  • maksymalne wykorzystanie możliwości zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów,
  • wybór optymalnej metody amortyzacji (liniowa lub degresywna),
  • planowanie inwestycji w sposób umożliwiający skorzystanie z jednorazowej amortyzacji (do 50000 euro rocznie dla małych podatników),
  • wykorzystanie obniżonej stawki 9% CIT przez strukturyzację działalności,
  • planowanie terminów zakupu i modernizacji instalacji w celu optymalizacji kosztów podatkowych.

Prawidłowe rozliczanie podatku dochodowego wymaga prowadzenia szczegółowej dokumentacji księgowej i śledzenia zmian w przepisach podatkowych, które mogą wpływać na sposób opodatkowania przychodów z farmy fotowoltaicznej.

Obok podatku dochodowego, kluczowe znaczenie dla operatorów farm fotowoltaicznych mają zasady VAT i akcyzy. Prawidłowe rozliczanie tych podatków wymaga znajomości specyficznych regulacji dotyczących produkcji i sprzedaży energii elektrycznej, zwłaszcza z odnawialnych źródeł energii.

Jakie zasady VAT i akcyzy obowiązują przy sprzedaży energii z farmy fotowoltaicznej?

Sprzedaż energii elektrycznej z farmy fotowoltaicznej podlega opodatkowaniu VAT według standardowej stawki 23%. Właściciele farm, będący zarejestrowanymi podatnikami VAT, mogą odliczyć VAT naliczony przy zakupie sprzętu i usług instalacyjnych. W zakresie akcyzy, energia elektryczna z odnawialnych źródeł jest generalnie zwolniona z tego podatku, jednak dla farm o mocy powyżej 1 MW wymagane jest uzyskanie i przedstawienie do umorzenia świadectw pochodzenia energii („zielonych certyfikatów”). Operatorzy większych farm mogą być zobowiązani do rejestracji jako podatnicy akcyzy i składania miesięcznych deklaracji podatkowych (AKC-4) oraz prowadzenia szczegółowej ewidencji produkcji i sprzedaży lub zużycia energii elektrycznej.

Obowiązek rejestracji jako podatnik VAT powstaje, gdy wartość sprzedaży przekroczy 200000 zł w skali roku. W praktyce większość farm fotowoltaicznych przekracza ten limit, więc ich właściciele muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT. Rejestracja jest możliwa również przed przekroczeniem limitu, co pozwala na wcześniejsze odliczanie VAT naliczonego.

Wystawianie faktur VAT przy sprzedaży energii podlega standardowym zasadom. Faktura powinna zawierać wszystkie wymagane elementy, w tym dane sprzedawcy i nabywcy, datę sprzedaży, nazwę towaru (energia elektryczna), ilość (w kWh), cenę jednostkową netto, wartość netto, stawkę VAT (23%) oraz kwotę podatku. Faktury należy wystawiać nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy energii.

Jedną z największych korzyści dla zarejestrowanych podatników VAT jest możliwość odliczenia podatku naliczonego przy zakupie wyposażenia farmy fotowoltaicznej. Dotyczy to zarówno samych paneli, inwerterów i konstrukcji wsporczych, jak i usług instalacyjnych. Odliczenie VAT znacząco obniża faktyczny koszt inwestycji początkowej, co pozytywnie wpływa na jej rentowność.

W zakresie akcyzy, energia elektryczna co do zasady jest wyrobem akcyzowym podlegającym opodatkowaniu stawką 5 zł za MWh. Jednak energia wytworzona z odnawialnych źródeł energii jest zwolniona z akcyzy pod pewnymi warunkami.

  • Dla małych instalacji o łącznej mocy zainstalowanej nieprzekraczającej 1 MW, które zużywają wytworzoną energię na własne potrzeby, zwolnienie przysługuje automatycznie
  • Dla większych farm sprzedających energię do sieci, zwolnienie jest uzależnione od posiadania dokumentu potwierdzającego umorzenie świadectwa pochodzenia energii elektrycznej z OZE

Procedura uzyskiwania i umarzania świadectw pochodzenia energii obejmuje kilka kroków.

  1. Złożenie wniosku do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wydanie świadectwa pochodzenia.
  2. Uzyskanie świadectwa i jego rejestracja na Towarowej Giełdzie Energii.
  3. Sprzedaż świadectwa lub jego wykorzystanie do własnego umorzenia.
  4. Umorzenie świadectwa przez Prezesa URE na wniosek podmiotu zobowiązanego.
  5. Uzyskanie dokumentu potwierdzającego umorzenie.

Operatorzy farm o mocy powyżej 1 MW muszą zarejestrować się jako podatnicy akcyzy, nawet jeśli korzystają ze zwolnienia. Wiąże się to z obowiązkiem składania miesięcznych deklaracji AKC-4/AKC-4/H oraz prowadzenia szczegółowej ewidencji ilościowej energii elektrycznej.

Właściciele mniejszych instalacji (do 1 MW) zużywający energię na własne potrzeby są zwolnieni z obowiązków formalnych związanych z akcyzą. Nie muszą rejestrować się jako podatnicy akcyzy ani składać deklaracji podatkowych.

Kwestie podatkowe komplikują się jeszcze bardziej, gdy farma fotowoltaiczna jest zlokalizowana na dzierżawionym gruncie. W takiej sytuacji kluczowe staje się precyzyjne określenie, kto i w jakim zakresie odpowiada za poszczególne zobowiązania podatkowe, co powinno być jasno uregulowane w umowie dzierżawy.

Jak wygląda opodatkowanie farm fotowoltaicznych w przypadku dzierżawy gruntu?

W przypadku dzierżawy gruntu pod farmę fotowoltaiczną, obowiązek podatkowy zależy od rodzaju własności gruntu. Gdy grunt należy do Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, podatnikiem podatku od nieruchomości jest dzierżawca (inwestor farmy). Natomiast gdy grunt należy do osoby prywatnej, formalnie podatnikiem pozostaje właściciel, lecz podatek naliczany jest według wyższych stawek dla działalności gospodarczej (0,99 zł/m²). Umowa dzierżawy powinna precyzyjnie określać, kto ponosi faktyczny ciężar ekonomiczny podatku, niezależnie od formalnej odpowiedzialności podatkowej, gdyż często właściciele przenoszą ten koszt na dzierżawcę.

Podstawy prawne określające podatnika podatku od nieruchomości w przypadku dzierżawy gruntu znajdują się w art. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z tym przepisem, podatnikami są właściciele nieruchomości lub obiektów budowlanych, z wyjątkiem sytuacji, gdy nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego i jest przedmiotem posiadania zależnego (np. dzierżawy) – wówczas obowiązek podatkowy ciąży na posiadaczu (dzierżawcy).

Najważniejsze elementy umowy dzierżawy dotyczące odpowiedzialności podatkowej powinny obejmować:

  • jednoznaczne określenie, kto ponosi ekonomiczny ciężar podatku od nieruchomości,
  • mechanizm rozliczania podatku między stronami (np. refakturowanie),
  • procedurę informowania o zmianach stawek podatkowych,
  • zasady rozliczania podatku w przypadku zmian w klasyfikacji gruntu,
  • odpowiedzialność za zgłaszanie zmian do organów podatkowych.

Proces powiadamiania organu podatkowego o dzierżawie przebiega różnie w zależności od rodzaju własności gruntu. W przypadku gruntów Skarbu Państwa lub JST, dzierżawca ma obowiązek złożenia deklaracji podatkowej w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy dzierżawy. Powinien również poinformować właściwy organ podatkowy o zawarciu umowy, przedkładając jej kopię.

W praktyce inwestorzy stosują różne podejścia do kwestii podatkowych związanych z dzierżawą gruntu.

  • Negocjowanie czynszu dzierżawnego uwzględniającego obciążenia podatkowe
  • Zawieranie długoterminowych umów dzierżawy z klauzulami waloryzacyjnymi odnoszącymi się do zmian w podatkach
  • Konstrukcje prawne przewidujące dzierżawę tylko części gruntu bezpośrednio zajętej pod instalację
  • Podział większych działek na mniejsze i dzierżawienie tylko tych części, które będą wykorzystane pod farmę

Potencjalne ryzyka podatkowe związane z dzierżawą obejmują:

  • zmianę stawek podatku od nieruchomości w trakcie trwania umowy dzierżawy,
  • niejednoznaczną interpretację przepisów dotyczących zakresu opodatkowania,
  • spory z organami podatkowymi dotyczące klasyfikacji gruntu,
  • niewywiązywanie się właściciela z obowiązków podatkowych (w przypadku gdy to on jest formalnym podatnikiem).

Aby ograniczyć te ryzyka, inwestorzy powinni dokładnie przeanalizować aspekty podatkowe jeszcze przed zawarciem umowy dzierżawy oraz skonsultować jej treść z doradcą podatkowym. Istotne jest również monitorowanie zmian w przepisach podatkowych i lokalnych stawkach podatku od nieruchomości.

Kwestia formalnej odpowiedzialności podatkowej w przypadku dzierżawy gruntu pod farmę fotowoltaiczną wymaga szczególnej uwagi podczas konstruowania umowy. Precyzyjne określenie, kto jest podatnikiem i kto faktycznie ponosi ekonomiczny ciężar podatku, pomoże uniknąć nieporozumień i potencjalnych sporów w przyszłości.

Kto jest podatnikiem w przypadku dzierżawy gruntu pod farmę fotowoltaiczną?

Formalny status podatnika podatku od nieruchomości w przypadku dzierżawy gruntu pod farmę fotowoltaiczną zależy od właściciela gruntu. Dzierżawca (inwestor farmy fotowoltaicznej) staje się podatnikiem podatku od nieruchomości, jeśli grunt jest własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego i jest wydzierżawiany. W przypadku gruntu należącego do osoby prywatnej, podatnikiem pozostaje właściciel gruntu, chociaż podatek naliczany jest według wyższych stawek właściwych dla działalności gospodarczej. Niezależnie od formalnego statusu podatnika strony mogą w umowie dzierżawy określić, kto faktycznie ponosi ekonomiczny ciężar podatku.

Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jednoznacznie określają, kto jest podatnikiem w zależności od formy własności gruntu. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy, podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, będące właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych.

Wyjątek od tej zasady określa art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy, zgodnie z którym gdy nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, podatnikami są posiadacze zależni (np. dzierżawcy), jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem lub z innego tytułu prawnego. Orzecznictwo sądowe konsekwentnie potwierdza te zasady. 

Organy podatkowe weryfikują, kto jest faktycznym podatnikiem, na podstawie:

  • umów dzierżawy lub innych dokumentów potwierdzających posiadanie zależne,
  • wpisów w ewidencji gruntów i budynków,
  • informacji uzyskanych od stron umowy dzierżawy,
  • wizji lokalnych potwierdzających faktyczne wykorzystanie gruntu.

Dla zabezpieczenia interesów dzierżawcy przy zmianie stawek podatku, warto rozważyć  wprowadzenie do umowy dzierżawy klauzuli waloryzacyjnej uwzględniającej zmiany stawek podatku, ustalenie maksymalnego limitu wzrostu obciążeń podatkowych przenoszonych na dzierżawcę, uzależnienie wysokości czynszu dzierżawnego od faktycznych kosztów podatkowych, zagwarantowanie prawa do renegocjacji umowy w przypadku istotnych zmian podatkowych albo wprowadzenie mechanizmu rozliczania nadpłat i niedopłat podatkowych po zakończeniu roku podatkowego.

Określenie formalnego podatnika to dopiero pierwszy krok w ustaleniu obowiązków podatkowych związanych z dzierżawą gruntu pod farmę fotowoltaiczną. W praktyce zarówno dzierżawca, jak i właściciel gruntu mają określone obowiązki deklaracyjne i płatnicze, które należy precyzyjnie rozdzielić w umowie.

Jakie obowiązki podatkowe ma dzierżawca, a jakie właściciel gruntu?

W przypadku dzierżawy gruntu pod farmę fotowoltaiczną właściciel gruntu ma obowiązek złożenia deklaracji na podatek od nieruchomości (jeśli jest formalnym podatnikiem) oraz informowania organu podatkowego o zmianie sposobu wykorzystania gruntu. Dzierżawca (inwestor) odpowiada za podatek dochodowy od przychodów z farmy, VAT od sprzedaży energii oraz dopełnienie formalności związanych z akcyzą. Dzierżawca ma też obowiązek złożenia deklaracji i opłacenia podatku od nieruchomości, jeżeli jest formalnym podatnikiem (przy gruntach Skarbu Państwa lub JST). Niezależnie od formalnych obowiązków umowa dzierżawy często zawiera klauzule o przeniesieniu ekonomicznego ciężaru podatku od nieruchomości na dzierżawcę.

Terminy składania deklaracji i płatności podatku od nieruchomości różnią się w zależności od formy prawnej podatnika. Osoby fizyczne otrzymują decyzję ustalającą wysokość podatku i płacą go w 4 ratach (do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada). Osoby prawne same obliczają podatek, składają deklaracje do 31 stycznia każdego roku i płacą go w ratach miesięcznych do 15. dnia każdego miesiąca.

Obowiązek zgłaszania zmiany sposobu wykorzystania gruntu w ewidencji spoczywa przede wszystkim na właścicielu. Zgodnie z prawem geodezyjnym i kartograficznym, właściciele nieruchomości są zobowiązani zgłaszać zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków w terminie 30 dni od dnia powstania tych zmian. Dotyczy to również zmiany sposobu użytkowania gruntu, np. z rolnego na związany z działalnością gospodarczą.

W praktyce, odpowiedzialność za ewentualne zaległości podatkowe ponosi formalny podatnik. Jeśli podatnikiem jest właściciel gruntu (przy własności prywatnej), to on odpowiada za terminową zapłatę podatku, nawet jeśli zgodnie z umową dzierżawy ekonomiczny ciężar podatku ponosi dzierżawca. W takiej sytuacji dzierżawca zazwyczaj refunduje właścicielowi zapłacony podatek.

Prawidłowo skonstruowana umowa dzierżawy powinna jasno określać:

  • kto jest formalnym podatnikiem podatku od nieruchomości,
  • kto faktycznie ponosi ekonomiczny ciężar podatku,
  • sposób i terminy rozliczeń między stronami,
  • procedurę informowania o zmianach stawek podatku,
  • odpowiedzialność za zgłaszanie zmian do organów podatkowych,
  • konsekwencje nieterminowej płatności podatku,
  • zasady rozliczeń podatkowych po zakończeniu umowy dzierżawy.

Przykładowe klauzule umowne dotyczące przerzucenia ciężaru ekonomicznego podatku mogą brzmieć następująco.

  • „Dzierżawca zobowiązuje się do zwrotu Wydzierżawiającemu kwoty podatku od nieruchomości zapłaconego przez Wydzierżawiającego, w części dotyczącej przedmiotu dzierżawy, w terminie 14 dni od przedstawienia przez Wydzierżawiającego kopii decyzji podatkowej i dowodu zapłaty podatku.”
  • „Czynsz dzierżawny określony w §… obejmuje również równowartość podatku od nieruchomości, który Wydzierżawiający zobowiązany jest odprowadzać do właściwego organu podatkowego.”
  • „Dzierżawca zobowiązuje się do pokrycia wszelkich kosztów podatkowych, w tym podatku od nieruchomości, związanych z wykorzystaniem przedmiotu dzierżawy pod farmę fotowoltaiczną.”

Pomimo znaczących obciążeń podatkowych, inwestycja w farmę fotowoltaiczną może być finansowo atrakcyjna dzięki różnym formom wsparcia dostępnym w Polsce. Rządowe programy dotacyjne oraz ulgi podatkowe poprawiają rentowność przedsięwzięcia i skracają czas zwrotu z inwestycji.

Jakie ulgi i dotacje mogą uzyskać właściciele farm fotowoltaicznych?

Właściciele farm fotowoltaicznych w Polsce mogą korzystać z różnych form wsparcia finansowego. Dostępne są programy dotacyjne takie jak „Energia Plus” (preferencyjne pożyczki do 500 mln zł, do 85% kosztów kwalifikowanych), „Agroenergia” (dotacje dla rolników do 20% kosztów, maksymalnie 25000 zł na instalacje 10-50 kW), „Energia dla Wsi” (dotacje 45-65% kosztów, max. 20 mln zł i pożyczki do 100% kosztów, max. 25 mln zł) oraz wsparcie z Regionalnych Programów Operacyjnych. Ponadto rolnicy będący podatnikami podatku rolnego mogą odliczyć 25% kosztów inwestycji w fotowoltaikę od należnego podatku rolnego przez 15 lat, a przedsiębiorstwa mogą korzystać z odliczenia VAT i amortyzacji w ramach podatku dochodowego.

 

 

Opłata podatku wymaga tego, aby farma fotowoltaiczna była opłacalna tj. zarabiała na produkcji i sprzedaży energii elektrycznej. A to nie jest możliwe bez odpowiednich usług O&M dla farm fotowoltaicznych w postaci:

W Agro-Rydz oferujemy takie działania, dlatego sprawdź usługi dla farm fotowoltaicznych i skontaktuj się z nami!

Zobacz również te posty: